Misdaad. Het is van alle tijden. De straffen zijn veranderd, de gepleegde misdaden ook. Was het vroeger vaak stelen om de hongerige monden van je kinderen te vullen, tegenwoordig zijn meeste misdaden veel gewelddadiger.
De afgelopen tijd is er veel te doen om het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging. Mensen willen weten welke rol hun voorouder speelde in de oorlog. Dat dit in sommige gevallen heel pijnlijk kan zijn lijkt me duidelijk. Aan de andere kant kun je door het inzien van een dossier ook ontdekken dat het meeviel en mensen uit een soort hoop op betere tijden lid werden van de NSB en hun lidmaatschap opzegden op het moment dat ze de ware aard van de partij ontdekten.
Het inzien van een dossier kan dus een hoop puzzelstukjes op zijn plaats doen vallen. Zoals bij het onderzoek naar een opa die wel vermeld staat in het CABR. Mijn onderzoek ter plaatse wees uit dat deze man lid was geworden van de NSB omdat hij dacht dat het hem voordeel op zou leveren. Na de oorlog heeft hij in een interneringskamp gezeten en is daar overleden. Zijn vrouw is verhuist naar een andere stad en de familie heeft het er nooit meer over gehad. De kleinzoon wist van niets, wel van de vader die in onderduik ging en met zijn gezin naar Groningen vertrok. Na de oorlog trok hij terug naar Arnhem om daar te helpen de rechtsstaat op te zetten...
Zo gaat het vaker. We kennen wel het verhaal van de mensen die in onze ogen de goede kant kozen, maar niet de andere kant. Waarom? Wat maakt het verschil? Schamen we ons voor de daden van onze voorouders? Zijn we bang voor de reacties van anderen als die erachter komen dat iemand in je familie gevangen gezeten heeft? Het oordeel en vooral het vooroordeel dat mensen hebben maakt dat belangrijke zaken in de doofpot worden gestopt. Toch komt het ooit een keer naar voren...
Als we nu eens kijken naar andere straf dossiers van mensen die in vroeger tijden in de gevangenis belandden. Op de een of andere manier zijn mensen dan veel meer geneigd het af te doen als 'dat was vroeger'. In de laatste onderzoeken die ik heb gedaan, ben ik twee maal gestuit op mensen die veroordeeld werden tot gevangenisstraffen. Het is dan goed om te kijken naar het proces-verbaal en te achterhalen wat er precies is gebeurd. Wie waren de getuigen, wat was hun rol. Wat was de situatie waarin men verkeerde. Blijf open staan voor situaties en ga niet meteen iedereen veroordelen. Niet alles is wat het lijkt.
Meer informatie over dit onderwerp vind je vaak bij de verschillende archieven. Op de site van het CBG vind je een aantal thema's waarin je uitleg vind over Misdaad en straf en over de Tweede Wereldoorlog. Maak gebruik van deze pagina's om meer te weten te komen over deze onderwerpen.
Reactie plaatsen
Reacties